ایمیل مارکتینگ چیست؟ با تکنیک‌های موفقیت در ایمیل مارکتینگ آشنا شوید
ایمیل مارکتینگ یکی از قدیمی‌ترین و تاثیرگذارترین روشهای دیجیتال مارکتینگ و از ضرورت‌های هر کسب‌وکار اینترنتی جهت جذب مخاطب و افزایش فروش، به‌شمار می‌رود. استفاده درست از بازاریابی ایمیلی، به‌دلیل مزایایی همچون: سهولت دسترسی، برقراری ارتباط بدون محدودیت، سرعت، امنیت بالا و… به کسب‌وکارهای اینترنتی رونق می‌بخشد. در این مطلب، ضمن صحبت درباره سرویس ایمیل مارکتینگ و مزایای آن، نکات مهم جهت موفقیت دراین نوع بازاریابی را بیان خواهیم کرد.
ایمیل مارکتینگ (Email Marketing) چیست؟
بازاریابی ایمیلی یکی از روشهای مستقیم بازاریابی است که محتوای موردنظر به‌وسیله پست الکترونیک (Email) به مخاطب ارسال می‌شود. به‌عبارت دیگر، به ارسال ایمیل به مخاطبان (مشتریان فعلی و مشتریان بالقوه)، جهت جذب، گسترش رابطه، ایجاد اعتماد، وفاداری، آگاهی از برند و افزایش ترافیک سایت، ایمیل مارکتینگ (Email Marketing) گفته می‌شود.
در این مدل بازاریابی ابتدا ایمیل کاربران سایت دریافت و سپس از طریق سرویس‌های ارسال ایمیل انبوه برای آنها ایمیل‌های هدفمند ارسال می‌شود. این ابزار انعطاف پذیر، طیف وسیعی از انواع محتوا (متن، عکس، ویدئو، لینک و…) را دربرمی‌گیرد و ایمیل‌های ارسالی معمولاً محتوای تبلیغاتی، ترویجی، پیشنهادی و… دارند.
اما برای آنکه دقیقا بدانیم ایمیل مارکتینگ چیست، دانستن تاریخچه آن ضروری به‌نظر می‌رسد که در ادامه به بررسی آن می‌پردازیم.
پیشینه ایمیل مارکتینگ
در سال 1978، گری توئرک از سازمان تجهیزات دیجیتال DEC اولین ایمیل انبوه را به تقریبا 400 مشتری بالقوه از طریق آرپانت ARPANET ارسال کرد که نتیجه آن، فروش 13 میلیون دلاری محصولات DEC، نمود پتانسیل بازاریابی از طریق ایمیل انبوه و نام گذاری توئرک به عنوان« پدر اسپم دنیا» بود. از همان زمان ارسال ایمیل به‌عنوان کانالی موثر برای بازاریابی مستقیم معرفی شد.
تا اواخر دهه 90، بازاریابی مستقیم، بیشتر به‌وسیله پست یا تلفن انجام می شد، که بسیار سخت و هزینه‌بر بود. در سال 1991 ورود اینترنت، امور بازاریابی را متحول کرد و بعد از مدتی Hotmail ، به عنوان اولین سرویس ایمیل رایگان مبتنی بر وب، راه‌اندازی شد. و امکان دسترسی بازاریابان به ایمیل را فراهم کرده و هزینه‌ها را به شدت کاهش داد. با گسترش ارتباط ایمیلی و پرشدن صندوق ایمیل کاربران از ایمیل‌های ناخواسته، اولین قانون برای حفاظت کاربران از ایمیل انبوه (اسپم) در 1998 وضع شد. به‌وسیله این قانون کلیه ایمیل‌های ارسالی، با هدف بازاریابی ایمیلی به داشتن Opt-Out ملزم شدند.
در سال 2003 قانون Can Spam «می‌توان اسپم کرد» وضع شد، با این قانون، دریافت کننده ایمیل تجاری، می‌توانست فرستنده را از ارسال مجدد ایمیل تجاری باز دارد.
با سیستم تایید اعتباری که در سال 2004 در قالب قانون خط‌مشی فرستنده (SPF) ارائه شد، تایید (IP Address) فرستنده، به جلوگیری از ارسال ایمیل انبوه (Spam) کمک می‌کرد. در همین سال با ارائه طرح فیدبک گرفتن از گیرنده‌ها توسط AOL و سپس Hotmail و Yahoo ، اسپم شدن توسط گیرنده برای بازاریابان به یک شاخص مهم تبدیل شد. این مرحله، زمان شروع استراتژی ضد اسپم بود که تا کنون ادامه دارد.
در سال 2008 با امکانات ارائه شده از سوی Hotmail و Google، علاوه‌بر امکان دسته بندی ایمیل‌ها توسط گیرندگان، آنها می‌توانستند به اسپم بودن یا نبودن یک ایمیل نیز رای دهند.
طی سال‌های بعد با فراگیر شدن شبکه‌های اجتماعی، تنوع در راه‌های ارتباط با یک برند، افزایش سطح توقع مخاطبان و… بازاریابان کم‌کم به این نتیجه رسیدند که بدون جمع‌آوری و مدیریت اطلاعات نمی‌توان به سراغ سرویس ایمیل مارکتینگ رفت.
از سال 2013 به بعد با تغییر استراتژی ایمیل مارکتینگ به سمت جلب رضایت کاربران، بازاریابان تصمیم گرفتند پس از این بر روی خواسته ها و نیاز های مخاطبان تمرکز کنند. امروزه سیستم‌های اتوماسیون بازاریابی ایمیلی با قابلیت بخش بندی و تولید لیست، امکان ارائه سرویس ایمیل مارکتینگ هدفمند را برای کسب‌وکارها فراهم کرده است.
تفاوت ایمیل مارکتینگ و ارسال ایمیل تبلیغاتی انبوه (Spam)
همه می‌دانیم ارسال ایمیل، از راه‌های ارتباطی با افراد است و اقدام به تبلیغات از این راه، کاملا بدیهی به‌شمار می‌رود. اما انجام این مدل بازاریابی نیز آدابی دارد که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.
- ایمیل مارکتینگ (تبلیغات هدفمند): ابتدا باید محتوای مناسب را تولید و سپس پیشنهاد ارتباط با مخاطب را مطرح کرد. در صورت موافقت او و ثبت‌نام در خبرنامه سایت، اجازه ورود به حریم کاربر دریافت شده و پس از آن، ارتباط ایمیلی آغاز می‌شود. در این روش بدون ایجاد مزاحمت، سعی می‌شود کاربران از محصولات (کالاها و خدمات) جدید آگاه شده و به دیدن آنها ترغیب شوند.
- ایمیل‌های تبلیغاتی (اسپم مارکتینگ): در این روش ایمیل‌های تبلیغاتی بی‌هدف، به شکل پیاپی به بخش وسیعی از کاربران (بدون توجه به سن، جنس، تخصص کاربر و…) ارسال می‌شود. طبیعتا کاربران تمایلی به دریافت این پیام‌ها نداشته و آن را مزاحمت تلقی می‌کنند.
و اما پاسخ به این سوال که «برای شروع ایمیل مارکتینگ موفق باید به چه نکاتی توجه کنیم؟» را در بخش بعد توضیح خواهیم داد.
شروع ایمیل مارکتینگ
اولین گام برای شروع ایمیل مارکتینگ، برنامه‌ریزی و تعیین استراتژی است، قبل از هرچیز باید قصد ما از انجام بازاریابی ایمیلی مشخص شود. تعیین هدف، عامل تاثیرگذار در موفقیت یا شکست بازاریابی به‌شمار می‌رود. علاوه‌براین به‌دلیل لزوم تداوم در بازاریابی ایمیلی، داشتن یک جدول زمانی بسیار مهم و موثر است. باوجود برنامه زمانی، تصمیم‌گیری برای اینکه «چه چیزی» را در «چه زمانی» برای مخاطب ارسال کنیم، بسیار راحت خواهد بود.
در ادامه به بررسی روش‌هایی می‌پردازیم که باعث موفقیت کسب‌وکار در بازاریابی ایمیلی خواهد شد.
روشهای ایمیل مارکتینگ
سرویس ایمیل مارکتینگ، تنها برای فروش محصولات نیست، بلکه می‌توان از آن برای فعالیت‌های تبلیغاتی، پیشنهادی و اطلاعاتی نیز استفاده کرد. صاحبان کسب‌وکار، با استفاده از روشهای بازاریابی ایمیلی که در ادامه بیان می‌شود، مخاطبان را با برند خود بیشتر آشنا می‌کنند.
ایجاد علاقه‌مندی و وفاداری در کاربران
به‌منظور ایجاد وفاداری و رضایت کاربر در بازاریابی ایمیلی، روش‌هایی مانند ایجاد خبرنامه، مشاوره و… ایجاد می‌شود. در این موارد ارسال ایمیل‌های منظم باعث همراهی و علاقه‌مندی مخاطب (کاربر) به سایت خواهد شد.
برند سازی
فرایندی است که ارزش مطلوب را برای مشتری خلق می‌کند، به‌عبارتی تمام چیزهایی که مشتری در مورد هویت تجاری یک کسب‌وکار می‌داند و درک می‌کند، شامل حس، تجربه، ذهنیت و… را در برمی‌گیرد.
تبلیغ
در این مرحله محصولات (کالاها و خدمات)، به مخاطبان و کاربرانی که به موضوع کسب‌وکار علاقه‌مند بوده‌اند معرفی می‌شود. نکته حائز اهمیت، این است که نباید به قصد فروش، تبلیغ و قیمت‌دهی صورت گیرد، در این مرحله بهتر است محصولات به همراه لینک معرفی شوند، تا کاربران بتوانند مشخصات کامل محصول را در سایت مشاهده کنند.
فروش
برای فروش موفق و هوشمندانه، تنها اطلاعات محصولات مهم و پیشنهادی (در زمان عرضه) باید ایمیل شوند، نباید بدون برنامه‌ریزی، تمام محصولات را وارد لیست ایمیل کرد.
فراگیری نکات مهم در ایمیل مارکتینگ و انجام آن به‌صورت حرفه‌ای، مشتریان بیشتر، فروش بیشتر و در نتیجه سود بیشتر و موفقیت را به‌دنبال خواهد داشت. اما چرا به این روش بازاریابی تاکید می‌شود؟ در ادامه فواید این نوع بازاریابی را بررسی خواهیم کرد.
مزایای ایمیل مارکتینگ
همان‌طور که بیان شد سرویس بازاریابی ایمیلی، نوعی روش بازاریابی مستقیم با استفاده از پست الکترونیک است که به‌عنوان موثرترین روش بازاریابی دیجیتال مزایای زیادی برای کسب‌وکارهای مختلف دارد. در ادامه به‌طور خلاصه به برخی از مهم‌ترین این مزایا اشاره می‌کنیم.
روشی ارزان در بازاریابی آنلاین
برای شروع استفاده از ایمیل مارکتینگ، نیازی به صرف هزینه نیست. به‌خصوص مشاغل کوچک و تازه تاسیس با بودجه تبلیغاتی اندک، با استفاده از این امکان می‌توانند محصولات خود را به مخاطبان معرفی کنند.
انعطاف‌پذیری بالا
کسب‌وکارها با توجه به مخاطبان خود می‌توانند به طراحی خلاقانه ایمیل‌های ارسالی با انواع محتوا (عکس، متن، فایل و..) بپردازند.
روش قابل ارزیابی
پس از ارسال ایمیل‌ها، امکان بررسی و اندازه‌گیری تعداد مخاطبان، تعداد افرادی که ایمیل ارسالی را باز کرده‌اند، افرادی که از این طریق وارد سایت شده‌اند، میزان تاثیرگذاری پیام‌ها و… فراهم است. اطلاع از این موارد و بررسی دقیق آنها موفقیت در ادامه کار را به‌دنبال خواهد داشت.
اجرای هدفمند
با ارتباط با مخاطبان و آگاهی از اطلاعاتی همچون سن، جنس، علائق و… می‌توان متناسب با نیازمندی افراد برای آنها ایمیل‌های هدفمند ارسال کرد. به‌این‌ترتیب هر فرد ایمیلی را را دریافت می‌کند که به محتوای آن نیاز دارد.
فراگیر بودن
بازاریابی ایمیلی هم برای افرادی که به تازگی کسب‌وکار خود را راه‌اندازی کرده‌اند و هم برای صاحبان شرکت‌های بزرگ و برندهای معتبر، کارآمد و مفید است. در هر صورت، صاحبان مشاغل می‌توانند از آن برای معرفی محصولات و افزایش فروش استفاده کنند.
جلب اعتماد و وفاداری مخاطبان
آگاهی‌رسانی مداوم به کاربران در زمینه اطلاع از جدیدترین محصولات، تخفیف‌ها، پیشنهادات و… در یک بازه زمانی مشخص، اعتماد و وفاداری آنان را نسبت به کسب‌وکار، برند و محصولات معرفی شده، افزایش می‌دهد. این موضوع روی میزان فروش و سود حاصل از آن تاثیر مستقیم دارد.
روشی موثر و کارآمد
بازاریابی ایمیلی در صورت استفاده درست و اصولی، از سایر روشهای بازاریابی آنلاین موثرتر و سودآورتر است. حالا که امکان بررسی ایمیل با موبایل و تب‌لت نیز امکان‌پذیر است، معمولا افراد به جعبه ایمیل‌های خود سر می‌زنند و این به معنای برتری ارتباط ایمیلی نسبت به سایر شبکه‌های اجتماعی است.
نرخ بالای بازگشت سرمایه نسبت به سایر روشهای بازاریابی
نرخ بازگشت سرمایه عبارت است از: میزان پول به‌دست آمده نسبت به پول سرمایه‌گذاری شده. این نرخ به سرمایه‌گذاران نشان می‌دهد سرمایه‌گذاری آنها چقدر سودآور بوده است؟ این شاخص در ایمیل مارکتینگ نسبت به سایر روشهای بازاریابی بسیار بیشتر(حدود300 درصد) است. عمده‌ترین دلیل این موضوع را می‌توان ارسال پیام‌های متناسب با موقعیت و سلیقه مخاطب دانست. بنابراین در بازاریابی ایمیلی، هرچه اطلاعات بیشتری از مخاطبان خود داشته باشیم، در رسیدن به اهداف خود موفق‌تر خواهیم بود.
معایب ایمیل مارکتینگ
این روش بازاریابی در کنار مزایای فراوان، نقاط ضعفی نیز دارد که در صورت انتخاب استراتژی درست، به‌سادگی برطرف خواهند شد. در ادامه به بررسی تعدادی از این معایب می‌پردازیم.
افزایش امکان ارسال ایمیل انبوه (Spam)
ارسال بیش از اندازه ایمیل‌های تبلیغاتی و غیرمرتبط، باعث آزار مخاطبان می‌شود. ادامه این روند ممکن است باعث شود آنها ایمیل‌های غیرمرتبط و مزاحم را به‌عنوان اسپم گزارش دهند. این موضوع اعتبار یک کسب‌وکار را زیر سوال می‌برد و وجهه آن را تخریب می‌کند.
آپدیت مداوم فهرست ایمیل‌ها
برای داشتن یک سرویس ایمیل مارکتینگ موفق باید به طراحی و فهرست ایمیل‌ها توجه داشت. ایمیل‌هایی که طراحی ضعیفی دارند، توسط نرم‌افزارها فیلتر شده و به مخاطب تحویل داده نمی‌شوند. همچنین به‌دلیل امکان تغییر آدرس ایمیل مخاطبان، در صورت عدم آپدیت لیست ایمیل‌ها، درصد ایمیل‌های دریافت نشده افزایش خواهد یافت.
معایب مربوط به طراحی
طراحی نادرست و عدم نمایش صحیح محتوای ایمیل بر روی دستگاه‌های مختلف مانند موبایل و تب‌لت، منجر به نارضایتی کاربران، حذف ایمیل و انصراف مشترکان از ادامه همراهی خواهد شد.
سخن آخر
در دنیای امروز، ایمیل مارکتینگ روشی موثر برای جلب اعتماد و در ارتباط ماندن با مشتریان به‌شمار می‌رود. بیشتر کسب‌وکارهای آنلاین، استفاده از این امکان را نسبت به سایر روشهای دیجیتال مارکتینگ، در اولویت قرار داده‌اند، چرا که فاصله بین صفحه محصول آنها و مشتریان بالقوه تنها یک کلیک است.
در این نوشتار، ضمن آشنایی با مفهوم بازاریابی ایمیلی و بررسی نقاط قوت و ضعف آن، نکات مهم برای موفقیت در سرویس ایمیل مارکتینگ را بیان کردیم. در مطالب آینده نیز سایر روشهای دیجیتال مارکتینگ آنلاین را بررسی خواهیم کرد.